Levend verlies: rouwen om wat er niet meer is
- Evelien Gubbels
- 21 okt
- 4 minuten om te lezen
Herkenbaarheid van levend verlies
Wanneer we het woord verlies horen, denken we vaak aan overlijden. Maar er bestaat ook een ander soort verlies: verliezen die je meemaakt terwijl je zelf of je geliefden nog leven.
Misschien herken je dit: je leeft je leven, maar ondertussen merk je dat er steeds dingen weg zijn gevallen. Dingen die je vroeger vanzelfsprekend deed, kosten nu moeite of gaan helemaal niet meer. Telkens opnieuw een stukje dat je moet loslaten. Denk aan gezondheid die je langzaam kwijtraakt, werk dat je niet meer kunt doen, dromen die vervagen of een leven dat er anders uitziet dan je had gehoopt. Het is rouw die niet altijd zichtbaar is, maar die wel diep gevoeld wordt.
Dat noemen we levend verlies: verliezen die doorgaan, terwijl jij er middenin blijft staan. Het is rouw die niet altijd zichtbaar is voor de buitenwereld, maar die jou van binnen steeds weer raakt. En vaak voelt het dubbel: want je leeft nog, je bent er nog. Dat maakt het soms extra ingewikkeld.
Waarom levend verlies zo zwaar is
Levend verlies is psychologisch ingrijpend omdat het doorlopend is. Ik vergelijk het bij mijn patiënten vaak met de golven van de zee. Eerst verdrink je bijna, maar gelukkig kun je zwemmen. En net als je denkt dat je goed kunt zwemmen, als je denkt dat je je hebt aangepast, dient de volgende golf zich alweer aan. Je lichaam, je energie, je mogelijkheden, ze veranderen voortdurend. Dat betekent dat je steeds opnieuw moet schakelen, terwijl je vaak nog niet van de vorige klap hersteld bent.
Daar komt bij dat het verlies vaak onzichtbaar is. Anderen zien niet altijd wat er vanbinnen gebeurt. Je krijgt misschien vragen als: “Ben je daar nog steeds mee bezig?” of “Je hebt je toch al aangepast?” Terwijl jij wéét dat er wéér iets wegvalt. Dat onbegrip kan het gevoel van eenzaamheid en onzichtbare pijn vergroten.
De neiging om te relativeren
Veel mensen die ik spreek, hebben daarnaast de neiging zichzelf klein te maken of hun gevoelens te relativeren. “Ik moet niet zeuren, ik leef tenminste nog.” Of: “Anderen hebben het erger.” Of: “Ik wil mijn omgeving niet lastigvallen, het moet nu maar eens klaar zijn.”
Hoewel dat heel begrijpelijk is, het is een namelijk een manier om met de pijn om te gaan, werkt het vaak averechts. Coping noemen we dat vaak in de psychologie. Dat kan helpend zijn om te overleven, maar ik dit proces kan het ook stagnerend werken en zelfs tot angsten of depressies lijden. Want door zo met je gevoelens om te gaan, en ze weg te beredeneren, geef je jezelf niet de ruimte om écht te voelen wat er aan de hand is. En als je je verdriet niet erkent, kan het zich vastzetten. Pas als je jezelf toestaat om stil te staan bij wat je kwijtgeraakt bent, ontstaat er ruimte om ook weer verder te kunnen.
Erkenning voor de pijn
Het is belangrijk om te zeggen: dit is zwaar. En het is niet jouw schuld. Verdriet, boosheid of machteloosheid zijn geen tekenen dat je “het niet goed doet”, maar normale reacties op een oneerlijke situatie. Want laten we eerlijk zijn: gezonde mensen hoeven zich niet elke dag opnieuw aan te passen. Jij moet vaak méér investeren in plannen, luisteren naar je lichaam en herstellen dan een ander ooit zal beseffen.
Jij kiest er niet voor een feestje te missen omdat je druk bent geweest of liever even op de bank ligt, jij kíést er niet voor om bewust minder te werken, of om een simpele taak voor de zoveelste keer iets uit te stellen. Als je een keuze hebt voelt het anders, maar het is niet jou keuze en dat is verdrietig en dat dat jou raakt is niet zwak, dat is normaal. En heel vervelend.
Vriendelijk zijn voor jezelf
Hoe ga je hiermee om? Wat helpt, is mildheid. Je hoeft niet steeds te bewijzen dat je het goed doet of dat je blij moet zijn met wat er nog wél is. Natuurlijk mag je dankbaar zijn, maar je mag óók verdrietig zijn om wat er niet meer is. Beide mogen naast elkaar bestaan.
Vriendelijk zijn voor jezelf betekent: ruimte maken voor je emoties, en tegelijkertijd kleine stapjes zoeken die steunend zijn. Dat kan betekenen dat je steun vraagt, rust neemt, soms even flink mag balen, of misschien een keer iets nieuws uitprobeert.
Een kleine oefening om mee te nemen
Sta vandaag eens even stil en vraag jezelf: “Wat heb ik de afgelopen tijd los moeten laten?” Schrijf het op of spreek het uit. En daarna: “Wat heb ik nodig om daar vriendelijk mee om te gaan?” Het gaat niet om grootse antwoorden, maar om het erkennen van je eigen gevoel. Want erkenning is vaak de eerste stap naar verzachting.
Wil je hiermee verder?
Misschien herken je iets van wat ik schrijf en wil je hier zelf mee oefenen. Ik heb een aantal gratis oefeningen over omgaan met rouw verzameld. Als je ze graag wilt ontvangen, stuur me gerust een mailtje, dan deel ik ze met je. info@chronischgeluk.com
En verder
Ik schrijf dit artikel omdat het 7 jaar geleden is dat ik zelf ziek werd. 1 jaar geleden op deze datum besloot ik Chronisch Geluk te starten. Dit deed ik met de hoop dat deze datum wat anders kon gaan betekenen. Levend verlies gaat nooit helemaal weg, maar ondanks het verdriet er nog steeds is.. ben ik zó dankbaar met waar ik sta, en dit bedrijf, en alle mensen die ik help, laten me dat extra beseffen.
Voel geen verplichting, maar voel je wel welkom: Vanwege mijn het 1 jarig bestaan van Chronisch Geluk, komen er een aantal héle gave dingen aan. Wil je op de hoogte blijven? Volg me op Social Media of bij de nieuwsbrief.
