Een uitleg die je nooit eerder kreeg, maar wel had moeten krijgen.

Waarom je niet kapot bent (maar je zenuwstelsel dat soms wél denkt)

Een uitleg die je waarschijnlijk nooit eerder kreeg — maar wél had moeten krijgen.

Als je al jaren met lichamelijke klachten leeft, gebeurt er iets in je wat bijna niemand je ooit uitlegt. Er gaat mogelijk ‘iets’ ergens in je systeem nestelen. Het is een gedachte of stemmetje dat je niet hardop zegt, maar ik weet zeker dat velen zich erin herkennen.

Een zacht, maar hardnekkig stemmetje:

“Misschien is er iets mis met mij.”

“Waarom kan ik niet normaal functioneren?”

“Waarom kost alles zoveel energie?”

Herkenbaar? Dan komt nu iets belangrijks: Als psycholoog én ervaringsmens wil ik je iets uitleggen: Je bent niet kapot er is niks mis met jou. Als je langdurige ziek bent dan wordt je zenuwstelsel uitgeput. En dat is geen karaktereigenschap, maar neurobiologie. Het voel misschien alsof jij het probleem bent, maar het is je zenuwstelsel die het zwaar heeft!

Wat er gebeurt in je brein (in ‘normale mensen’ taal)

Wanneer het lichaam langere tijd pijn, vermoeidheid of onvoorspelbare klachten ervaart, reageert het zenuwstelsel alsof er voortdurend gevaar dreigt. Je zenuwstelsel gaat iets doen waarvan het bedoelt is om jouw te beschermen. Het schakelt over naar hypervigilantie: En dit is een verhoogde alertheid die bedoeld is om je te beschermen (niet om je te saboteren). Zie het als een soort constante ‘waakstand’.

Wat gebeurd er? Je amygdala (“je interne rookmelder”) wordt gevoeliger, je prefrontale cortex (“je rationele brein”) raakt sneller overbelast en je stresssysteem blijft actief, ook als jij op de bank ligt.

Even in een schema:

• je amygdala — je interne rookmelder — wordt overalert

• je prefrontale cortex — je denkbrein — raakt sneller vol

• je stresssysteem blijft actief, zelfs wanneer jij op de bank niets doet

• en je kan je voorstellen: Dan rust je dus óók niet goed en effectief uit..

Je kan je voorstellen dat dit niet ‘fijn’ is (in de kleine zin van het woord), maar naast dat dit niet fijn is kan het ook zorgen voor enorm veel klachten. Vaak zijn het klachten die heel herkenbaar zijn voor mensen met een langdurige ziekte. Denk aan:

• Overprikkeling

• Snel overbelast zijn

• Instort momenten die ‘uit het niets’ komen.

• Emoties die heftiger binnenkomen

• Vermoeidheid die totaal niet in verhouding staat tot wat je deed

• Het niet logisch kunnen nadenken.

• Het gevoel dat je faalt, terwijl je heel hard je best doet.

Oké, het voelt misschien als falen. Maar het is een beschermingsmechanisme.

Laat ik voorop stellen: Je bent niet zwak!

Want bekijk het zo: Een systeem dat te lang “aan” heeft gestaan, gaat vanzelf harder piepen.

Niet omdat jij verkeerd leeft, denkt of voelt…

Maar omdat je lichaam jou probeert te beschermen.

De eerste stap naar herstel begint niet bij harder je best doen

Ik zie het zo veel bij de mensen die ik begeleid: Herstel begint niet bij harder werken. Of harder plannen of harder vechten of meer nadenken.

Het begint bij veiligheid.

In de polyvagaaltheorie noemen we dit co-regulatie. Dit is het ervaren van rust, steun, zachtheid, kalmte van jezelf of een ander, zodat je zenuwstelsel kan zakken uit die constante alertheid.

En dit is précies waarom mijn cursus zo praktisch is ingestoken, haalbaar voor iedereen. Want dit is precies waarom mini-oefeningen soms meer doen dan grote plannen, of lange intensieve gesprekken. Je doet niks fout, je lichaam en brein mag weer opnieuw leren ontspannen.

Herstel begint wanneer je zenuwstelsel weer signalen krijgt van:

 rust >> zachtheid >> steun >> veiligheid

En daarom geef ik je graag een kleine oefening. Ik zou je willen uitnodigen om dit eens te doen, óók als je denkt: “dit zal wel niet werken”.

90 seconden veiligheid

Leg je hand op je borst, of op je buik, of sla je armen om jezelf heen. Misschien wil je wel je benen optrekken of een dekentje om jezelf heen leggen. Maakt niet uit wat je doet, maar neem hier even de tijd voor en zoek een houding die voor jou prettig voelt.

Adem langzaam 4 seconden in, 6 seconden uit. En zeg zachtjes in jezelf: “Ik mag landen. Ik ben hier. En ik mag mezelf veilig voelen.”

Voel je wat het met je lichaam doet? Voel je hoe je parasympatische systeem (je rust systeem) actief wordt?

Als je lichaam ook maar 5% zakt… Of als je voelt dat je schouder wat zakken, of je buik wat meer uitzet, of je kaken wat loskomen.. dan is dit je systeem dat terugschakelt naar rust.

En geloof me: dat is geen zweverigheid.

Dat is pure neuropsychologie.

Onthoud dit als je weer aan jezelf twijfelt

De volgende keer dat het stemmetje zegt:

“Waarom kan ik dit niet?”

“Waarom voelt dit zo heftig?”

“Wat is er mis met mij?”

dan hoop ik dat je één ding onthoudt:

 Je doet niks fout. Je lichaam is aan het overleven.

En je kunt leren hoe je het weer helpt zakken.

Je bent niet kapot.

Je bent aan het vechten tegen een alarmsysteem dat te lang aan heeft gestaan.

En je mag leren hoe je het weer uitzet, liefdevol, stap voor stap, zonder druk.

Dit moment van mildheid is de eerste stap naar acceptatie.

Naar balans.

En uiteindelijk naar iets wat veel mensen met chronische klachten bijna niet meer durven hopen:

Een vorm van geluk die wél haalbaar is.

Niet het geluk van “alles is opgelost”, maar het geluk van: rust, ruimte, zelfcompassie, grip, en voelen dat je leven meer is dan alleen overleven.

Een laatste, liefdevolle noot

Als je merkt dat zo’n kleine oefening je al 1, of 2, of 5% laat zakken…stel je dan eens voor wat er gebeurt als je dit stap voor stap, op jóuw tempo leert toepassen.

Niet groots, niet overweldigend, maar in kleine haalbare stukjes die je lichaam wél aankan.

Dat is precies waar ik mensen mee help:

• Meer acceptatie voor je lichaam

• Meer balans in je dagen

• Meer kleine momenten van geluk, ondanks alles

• Zonder druk, zonder hoge eisen, zonder moeten

Mocht je denken: “Dit is precies wat ik nooit zo uitgelegd kreeg — en wat ik nodig heb.”

Dan kun je altijd even een kijkje nemen op mijn website of me een berichtje sturen.Ik denk heel graag met je mee, zonder verplichting. 💛

Op mijn website vind je ook de ervaringen van anderen en op mijn Social Media vind je nog meer tips. Voel je vrij daar eens doorheen te scrollen en voel je ook vrij mijn artikel door te sturen.